กระบวนการแก้ปัญหา 8D (8 Disciplines) เป็นวิธีการที่เป็นระบบในการแก้ไขปัญหา โดยเน้นการทำงานเป็นทีมและการตัดสินใจโดยใช้ข้อมูล เพื่อระบุ แก้ไข และป้องกันไม่ให้ปัญหาเกิดขึ้นซ้ำ มีขั้นตอนดังนี้:

คำจำกัดความ: ปัญหาคือความเบี่ยงเบนจากมาตรฐาน หรือช่องว่างระหว่างสิ่งที่ควรจะเกิดขึ้นกับสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นจริง

ขั้นตอนของ 8D Problem Solving:

1. D0: วางแผน (Plan)

   • กำหนดปัญหาเบื้องต้นและผลกระทบที่มีต่อลูกค้า
   • ขอการสนับสนุนจากฝ่ายบริหาร
   • เตรียมแบบฟอร์มหรือเทมเพลตสำหรับรายงาน 8D

2. D1: จัดตั้งทีมโครงการ (Initiate Project Team)

   • ระบุปัญหาและหารือร่วมกับทีมงานที่เกี่ยวข้อง
   • กำหนดลำดับความสำคัญ ขอบเขตของปัญหา และมอบหมายบทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบ
   • แต่งตั้งหัวหน้าทีม (Team Leader) และผู้สนับสนุนโครงการ (Champion)

3. D2: กำหนดและอธิบายปัญหา (Define the Problem)

   • รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัญหาอย่างละเอียด
   • กำหนดขอบเขตและรายละเอียดของปัญหาให้ชัดเจน และยืนยันความเข้าใจกับลูกค้า (ถ้ามี)
   • ปรับปรุงข้อมูลในรายงาน 8D

4. D3: ดำเนินการแก้ไขเบื้องต้น (Implement Containment Actions)

   • ใช้มาตรการชั่วคราวเพื่อควบคุมและจำกัดผลกระทบของปัญหาไม่ให้ลุกลาม (ถ้าจำเป็น)
   • ตรวจสอบประสิทธิผลของมาตรการชั่วคราว และยืนยันผลกับลูกค้า
   • ปรับปรุงข้อมูลในรายงาน 8D

5. D4: ระบุและพิสูจน์สาเหตุที่แท้จริง (Identify Root Causes)

   • วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อค้นหาสาเหตุที่เป็นไปได้ทั้งหมดที่ทำให้เกิดปัญหา
   • ตรวจสอบและพิสูจน์ยืนยันสาเหตุที่แท้จริง (Root Cause) รวมถึงพิจารณาทางเลือกอื่นๆ
   • ปรับปรุงข้อมูลในรายงาน 8D

6. D5: พัฒนาและตรวจสอบวิธีแก้ปัญหาถาวร (Develop & Verify Solution)

   • ประเมินและเลือกแนวทางการแก้ไขที่เหมาะสมที่สุดเพื่อกำจัดสาเหตุที่แท้จริง
   • ตรวจสอบและวัดผลเพื่อยืนยันว่าแนวทางการแก้ไขนั้นมีประสิทธิผลจริง
   • ยืนยันแนวทางการแก้ไขกับลูกค้า และปรับปรุงข้อมูลในรายงาน 8D

7. D6: ดำเนินการแก้ไขถาวร (Implement Corrective Actions)

   • นำแนวทางการแก้ไขที่ผ่านการตรวจสอบแล้วไปปฏิบัติจริง
   • กำหนดแผนการดำเนินงาน ลำดับความสำคัญ ขอบเขต และมอบหมายผู้รับผิดชอบในการนำไปปฏิบัติ
   • แต่งตั้งผู้รับผิดชอบในการนำการแก้ไขไปใช้

8. D7: ป้องกันการเกิดซ้ำ (Prevent Recurrence)

   • ทบทวนและปรับปรุงระบบการทำงาน มาตรฐาน หรือขั้นตอนต่างๆ เพื่อป้องกันไม่ให้ปัญหานี้ (หรือปัญหาที่คล้ายกัน) เกิดขึ้นอีกในอนาคต
   • แบ่งปันบทเรียนที่ได้รับ (Lessons Learned) จากการแก้ไขปัญหานี้ให้กับส่วนงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
   • ปรับปรุงข้อมูลในรายงาน 8D

9. D8: ยกย่องและให้การยอมรับทีมงาน (Recognize Project Team)

   • จัดทำเอกสารสรุปผลลัพธ์ทั้งหมด ให้ข้อเสนอแนะ (Feedback) และแบ่งปันความสำเร็จของทีม
   • ประกาศเกียรติคุณหรือให้การยอมรับในความพยายามและความสำเร็จของทีมงาน
   • สรุปและปิดรายงาน 8D ฉบับสมบูรณ์

โดยสรุป กระบวนการ 8D เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้องค์กรสามารถจัดการกับปัญหาได้อย่างเป็นระบบ ตั้งแต่การทำความเข้าใจปัญหา การแก้ไขเบื้องต้น การหาสาเหตุที่แท้จริง การแก้ไขอย่างถาวร ไปจนถึงการป้องกันการเกิดซ้ำ และการเรียนรู้จากปัญหาที่เกิดขึ้น